Het CHC-model, of voluit het Cattell-Horn-Carroll-model, is een empirisch onderbouwde theorie over de structuur van menselijke cognitieve vaardigheden. Het model vormt sinds het einde van de 20e eeuw het dominante theoretische kader voor intelligentieonderzoek en is wereldwijd erkend in de context van psychometrische evaluatie. Binnen Vlaanderen is het CHC-model het enige model dat consistent gebruikt wordt voor de ontwikkeling, interpretatie en onderbouwing van intelligentietests.
Het model werd opgebouwd door de integratie van drie belangrijke onderzoeksstromingen: het Gf-Gc-theoretisch model van Cattell en Horn, en het drie-strata-model van Carroll. De synthese resulteerde in een hiërarchisch model dat cognitieve vaardigheden in drie niveaus (strata) ordent:
Stratum III: het hoogste niveau, met de algemene intelligentiefactor (g), die een verklaring biedt voor de sterke intercorrelaties tussen diverse cognitieve vaardigheden.
Stratum II: dit niveau omvat breed gedefinieerde vaardigheden zoals vloeiend redeneren (Gf), gekristalliseerde kennis (Gc), werkgeheugen (Gwm), verwerkingssnelheid (Gs), visuele verwerking (Gv), auditieve verwerking (Ga) en reactietijd (Gt).
Stratum I: het laagste niveau bestaat uit fijnmazige, specifieke vaardigheden die onderliggende componenten vormen van de Stratum II-constructen.
Deze structuur laat toe om zowel globale cognitieve capaciteiten als domeinspecifieke sterktes en zwaktes op een genuanceerde en gestandaardiseerde manier in kaart te brengen.
Cebir integreert het CHC-model als wetenschappelijke ruggengraat in de ontwikkeling van al haar cognitieve tests. De testbatterijen worden zo samengesteld dat ze op een doelgerichte en valide manier de relevante cognitieve domeinen meten, afhankelijk van de assessmentcontext (selectie, ontwikkeling, loopbaanbegeleiding, …).
Voorbeelden van Cebir-tests per CHC-domein:
Algemeen redeneervermogen (g): KIT, LINT, GIFT
Vloeiend redeneren (Gf): ABALET, CONCLUS
Gekristalliseerde intelligentie (Gc): VERB
Werkgeheugen (Gwm): MEMO, CPAL STM, FLEX
Visuele verwerking (Gv): SPACE 1/2/3, ORIENT, SAT
Verwerkingssnelheid (Gs): APS, DACTYLO, NUMCO
Deze taxonomie is rechtstreeks gebaseerd op het CHC-model, wat Cebir in staat stelt om haar testconstructie volledig te aligneren met internationaal erkende psychometrische normen. Bovendien laat deze structuur toe om cognitieve profielen nauwkeurig te interpreteren en om selectieadviezen te funderen op differentiële cognitieve sterkteanalyses.
Cebir toetst haar instrumentarium systematisch aan psychometrische standaarden met betrekking tot betrouwbaarheid, validiteit, normering en objectiviteit. Door het gebruik van het CHC-model als onderliggende structuur, wordt de inhoudsvaliditeit verhoogd en kunnen interpretaties binnen en tussen tests worden gekaderd binnen een coherent theoretisch model.
De validiteit van de CHC-domeinen in predictieve zin werd bij Cebir aangetoond in meerdere studies, waarbij bijvoorbeeld werd vastgesteld dat Gf, Gwm en Gs significant bijdragen aan succesvoorspelling binnen specifieke functies. Dergelijke bevindingen worden verwerkt in het selectierapport dat aan opdrachtgevers wordt bezorgd.
In tegenstelling tot globale IQ-scores biedt het CHC-model een dynamische en genuanceerde kijk op intelligentie, waarbij cognitieve capaciteiten niet als één onverdeeld geheel worden beschouwd, maar als een samenstelling van meerdere, afzonderlijk meetbare constructen. Deze benadering verhoogt de diagnostische waarde van cognitieve assessments en laat gerichte ontwikkelingsacties toe.
Voor Cebir vormt het CHC-model daarom de essentiële wetenschappelijke basis om intelligentie op een eerlijke, genuanceerde en functiegerichte manier te meten. Elke test wordt zo ontworpen dat deze één of meerdere CHC-componenten valideert en structureel verbonden is met de functievereisten binnen een professionele context.
Wil je meer weten over de CHC-structuur of over hoe Cebir deze integreert in zijn selectie- en ontwikkelingsinstrumenten? Contacteer onze experten of vraag het onderzoeksrapport over CHC en predictieve validiteit aan
Met 37 jaar ervaring in psychometrisch testen biedt Cebir betrouwbare, wetenschappelijk gevalideerde oplossingen op maat van uw behoeften:
Vul het formulier in of neem rechtstreeks contact op via info@cebir.com – We zullen zo snel mogelijk reageren!
"*" geeft vereiste velden aan
© 2025 Cebir